2.1 — Anni Domini notantur in praesenti linea

#f. 84r# Anni d(omi)ni notant(ur) in presenti linea. cu(m) misertus mundi d(eu)s adtollenda |
Crimina. natus homo hic p(ro)cessit n(ost)ra ferens uiscera. |
\\ § Ad indict(ionem) invenienda(m) § \\
Tres appone anni chri(sti) p(ro) indictionib(us) regul(ar)is. |
et partire p(er) q(u)\i/ndenu(m) numeru(m) absq(ue) mora tunc uidebis q(u)\i/d sit |
eius numerus. |
\\ § Epactas Lunares inueNiendas § \\
Per nouenos atq(ue) denos annos chri(sti) diuide. et q(u)\o/d his super|
abundat extende p(er) XI\ci(m)/. p(er) XXX\ta/ partiendo epactas rep(er)ies. |
\\ § Ad solis epacta\s/ inuen(iendas) § \\
Pro epacta nanq(ue) solis sume annos d(omi)ni. hor(um) quarta(m) his appone annor(um) què |
fuerint regulares q(u)\a/t(er) adde p(er) septenos diuide. |
\\ § De eadem Re § \\
#f. 84v# Tene ite(m) VIIII K(alendas) se(m)p(er) ap(r)\i/liu(m). in f(er)ia què e(ss)e constat loc(us) concurrentiu(m). crescunt |
Q(u)\i/b(us) in dieb(us) p(er)septenu(m) numerum. |
\\ § Ad cyclu(m) lunae § \\
Cyclus Lunè quot(us) extat si scire desid(er)as. duos se(m)p(er) annos |
deme de sup(er)no numero. p(er) noumeno simul denos diuisus repperies. |
Annis chri(sti) unu(m) tantu(m) rite si addideris. p(er) noumeno atq(ue) denos |
\\ § De cyclo dece(m)noue(na)li § \\
parit(er) diuiseris dece(m)nouenalem cyclu(m) ultimu(m) repperies. |
\\ § De epactaru(m) loco § \\
Aepactaru(m) loc(us) patet facilis et co(m)modi(s) in undeno kalendaru(m) positus ap(r)\i/liu(m) in q(u)\o/ luna |
cu(m) èpacta q(u)\o/èquantur numero. |
\\ § De . XIIII\a/ . epacta § \\
Quarta . X\ma/ . èpacta cu(m) tenet(ur) in circulo q(u)\a/rta . X\ma/ . undeno kalendaru(m) ap(r)\i/liu(m) |
co(m)puta[rrrr]re luna cogit lege patru(m) sancitum. |
\\ § De . XX\a/ . epacta § \\
Nam èpacte cu(m) excrescunt ad q(u)\i/ndenu(m) numeru(m) duodenariu(m) kalendaru(m) |
idemq(ue) ap(r)\i/liu(m). q(u)\a/rta(m)decima(m) teneb(is) luna(m) sine dubio. |
\\ § De pauciorib(us) epact(is) § \\
Pauciores ia(m) èpactas obseruata regula. crescere p(er) dies sine usq(ue) XIIII\ma/ . ipsa erit |
qua(m) querebas legalis legitima. |
\\ § De pluribus epactis § \\
Porro plures si dicunt(ur) ultra q(u)\i/ndenariu(m). ipso numero ascende usq(ue) trigena |
riu(m). sic [rrrrrr] a noua inchoando ad paschale t(er)minu(m). |
\\ § Quo chr(ist)e sit pascha celeb(r)\a/nd(um) § \\
Pascha n(ost)r(u)m p(r)\i/mi [rrrr] m(en)sis est tenendu(m) regula chri(sti)anis. |
p(ost) p(er)acta luna . XIIII\ma/ . èq(u)\i/noctio transcenso in die d(omi)nico. |
\\ § De luna paschae § \\
Luna paschè uariat(ur) in septeno numero. die q(u)\o/ surrex(it) chr(istu)s ac salvator |
o(mn)iu(m). a quo iure nom(en) su(m)psit s(an)c(tu)s et dominicus. |
\\ § Q(u)\i/d int(er) azima et pasc\h/a distat § \\
Int(er) azima et pascha h(ec) est differentia phase dies est tenenda luna XIIII\ma/ |
azimor(um) què sequ\u/nt(ur) septena sollennitas. |
\\ § De anno co(m)muNi.§\\
Quatuor et trecentor(um) q(u)\i/nquaginta dieru(m). recipit co(m)munis ann(us) duodenis |
M(en)sib(us) XI\cim/ . de solis cursu remanedo dieb(us). |
\\ § De ortu epactaru(m).§ \\
Numer(us) ia(m) undenor(um) hic p(er) annos sing(u)los. ad querendas se(m)p(er) lunas annuati(m) |
point(ur). g(re)co na(m)q(ue) [rrrr] sorciunt(ur) èpacte uocabulo. |
\\ § De epacta Nulla. § \\
Cunctis retro se(m)p(er) annos adponunt(ur) XI\cim/ . hic èpacte p(ro) crem(en)to numero. |
XII\cim/ . tricenario co(m)pleto dici nulla placuit. |
\\ § De embolismo anno.§ \\
Emb(o)lism(us) dece(m) u(er)o atq(ue) noue(m) diebus cursu(m) solis transcendendo longior |
efficit(ur). Constans quat(er) octoginta et CCCtis dieb(us). |
\\ § De oGdoade et endecade. § \\
Est et alia p(re)fati circuli divisio in q(u)\a/ ogdoaas annor(um) endecasq(ue) quèritur |
qui èquare cursu(m) sol(is) atq(ue) lunè dicitur. |
\\ § Quota sit luna in k(a)l(endis) ianuarii.§ \\
In kalendis si req(u)\i/ris luna(m) ianuarii. cyclu(m) se(m)p(er) tantu(m) lunè extende p(er) XI. |
regulare(m) adde unu(m) p(er) XXX diuide. |
\\ § De trib(us) annis ultimi cycli. § \\
Cycli na(m)q(ue) memorati trib(us) annis ultimis. regulare(m) n(on) apponas unu(m) ut |
in cet(er)is quia duos ponendi his cura p(er)vigili. |
\\ § Quota sit luna p(er) singulos dies. § \\
Si vis (er)g\o/ scire luna(m) hoc u(e)l illo t(em)p(o)r(e). sume dies ianuari a m(en)sis p(r)\i/ncipio. ad |
de etate(m) kalendaru(m) lunè m(en)sis ipsius.|
\\ § Qualit(er) diuidant(ur) ipsi dies. § \\
Per nouenos q(u)\i/nq(u)\a/genos p(r)\i/mo si parcieris. nicihilhomin(us) p(er) XXX. s(e)c(un)do diuiseris.
vere luna(m) qua(m) querebas, facile invenies.
\\ § Ad p(ro)banda(m) feriam. § \\
Ite(m) su(m)me dies anni diuide p(er) septies. et q(uo)d ultra septe(m) crescunt habeto |
memoriè. his dictaru(m) kalendaru(m) feria(m) ad\n/nectere. |
\Quare luna . XXX . "a feb(ruario) co(m)p(us)"\
Anno luna bissextili tu(m) in februario. nec paschal(is) uideat(ur) uacillari sanctio.|
#f. 85r# dieru(m) XXX . cogit co(m)putari ratio.|
\\ § De adiciendo mense februario § \\
Anno q(u)\o/q(ue) bissextili p(ro) quadrantis cumulo. unu(m) tantu(m) se(m)p(er) adde sup(r)\a/ scripto |
numero. p(ost)qua(m) rite dies illa in bissexto ponit(ur). |
\\ § De diuisione dieru(m) sup(r)\a/ dictor(um). § \\
His in unu(m) adunatis su(m)ma cu(m) collegeris. et septenis ite(m) suis partib(us) diuiseris. |
Argum(en)to q(u)\o/ quèrebas f(e)r(i)am inuenies. |
\\ § De trib(us) annis q(u)\i/ n(on) servant generale argumentu(m).§ \\
Porro octauus et unden(us) atq(ue) non(us) decim(us). generale argum(en)tu(m) conseruare nequeunt. |
faciente embol(is)mo du(m) in his inserit(ur). |
\\ § De mense mai octaui anni. § \\
Primo (i)g\i/(tur) de trib(us) annis de quo dixim(us) in maiaru(m) kalendaru(m) consueta regula. |
t(un)c octaua demonstratur e(ss)e et uigesima. |
\\ § De e(m)bolismo in mense marcio.§\\
Embol(is)m(us) q(uia) sane martio inserit(ur). du(m)q(ue) uni(us) diei celebrat(ur) ablutio in uiceno |
remanebit et septeno numero. |
\\ § Item de iulio eiusdem anni.§ \\
Similit(er) ide(m)q(ue) m(od)\o/ in k(a)l(endis) iulii si c(on)tent(us) de XXX . in noua uigesima remanere |
embol(is)mi fac(it) sup(er)fluitas. |
\\ § De mense decembrio eiusdem anni. § \\
Anno XI\mo/ . embol(is)mi in q(u)\o/ luna p(r)\i/die . VIIII . solet in dece(m)bris solito accendere. |
fac(it) ea(m) t(un)c redire sic mutato ordine. |
\\ § De mense marcio eiusdem anni. § \\
Ratio na(m)q(ue) lunaris in k(alendis) marcii. cu(m) uicena(m) simul nona(m) co(m)putari soleat. Embo |
lism(us) tantu(m) tenet octaua uigesima(m). |
\\ § De maio anni decimi et noni.§ \\
Anno . X\mo/ . et nono q(ui) est hor(um) ultim(us) t(er)cio q(uia) nonaru(m) martiaru(m) ponit(ur) facit |
maius in k(a)l(endas) huNc sup(er)nu(m) numeru(m). |
\\ § De saltu lunNae § \\
In XX\ma/ . s(e)c(un)da die quippe marcii. salt(us) lunè est tenendus regulari ordine. |
qui p(er) denos et nouenos solet annos crescere. |
\\ § Quando ponatur saltus lunè. § \\
Dece(m)novenali anno p(r)\i/mo quo ponendus est n(on) in ceteris ut solet fit luna XXX. |
m(en)sis hui(us). sed c(on)tenta nona et XX\ma/. |
\\ § Qua re fit saltus. § \\
De uicesima et nona die q(u)\i/ppe altera. co(m)putari cogit p(r)\i/ma(m). hanc ei(us) uelo |
citas transilire diem facit sic a noua inchoans. |
\\ § Ad inueniendu(m) bisextu. § \\
Annu(m) rite bissextile(m) si scire uolueris. du(m)q(ue) quat(er) [rrr] diuidendo annos |
chri(sti) tuleris. facile inuestigabis anni bisex(us) fuerit. |
\\ § De anni\s/ q(u)\i/ p(rim)\o/ bisextu(m) "remanent" § \\
Un(us) quippe p(ost) quat(er)nos si forte remanserit prim(us) erit p(ost) bissextu(m) p(ro) q(u)\a/drantis |
no(min)e t(er)cius et p(r)\i/mu(s) sequens occurrunt similit(er). |
\\ § Qua re fit bisextus § \\
Tarditas solaris cursus h(un)c bissextu(m) generat. q(u)\i/nq(ue) q(uia) . LX et CCC . dieb(us) ad |
implere senis horis zodiacu(m) dicitur. |
\\ § Qua re. IIII\to/ . anno ponitur. § \\
Quat(er) senis horis dies cu(m) nocte p(er)ficit(ur). q(u)\a/rta pars q(uia) diei in anno colligit(ur). |
quarto anno in bissexto dies un(us) serit(ur). |
\\ § Quando sit aequinoctium. § \\
Aequinoctiu(m) u(er)nale in p(r)\i/ma uigesima martii tenere debet q(uia) patru(m) regula. |
observare ualde monet rationale sedula. |
\\ § De aeq(u)\i/noctio autu(m)nali. § \\
Sic itaq(ue) et septe(m)b(er) coèquato numero. q(uia) e(ss)e duo anni co(m)p(ro)bantur uni(us.; autu(m)nale |
suu(m) alt(er) seruat èquinoctium. |
\\ § Quando sint solsticia.§ \\
Duodenaru(m) kalendaru(m) m(en)sis ianuar(ii); eode(m) tenente m(od)\o/ ad k(a)l(endas) iulii solesticia |
ponunt(ur) eiusde(m)q(ue) numeri. |
\\ § Q(u)od sup(r)\a/dicta tempora in horologio co(m)p(ro)bantur. § \\
Hoc si forte argum(en)to q(u)\i/ scire desid(er)at. horologii intent(us) p(er)q(u)\i/rat bene lineas |
certa hor(um) co(m)p(ro)babit ac uera confinia.
\\ § De inicio hyemis et uerNis. § \\
Te(m)pora uni(us) anni co(m)putant(ur) q(u)\a/tuor hiemis sic(ut) in noue(m)bris intrat id(us) . VII\us/ . sic |
initiu(m) et ueris tenet februarius. |
\\ § De inicio estatis et autumNi. § \\
#f. 85v# Septimo in maias. Id(us). sic et estas orit(ur). nichilhomin(us) augusto. septe(m) id(us) point(ur) te(m)pus |
quo autu(m)nus tenet ta(m) p(re)fixo n[u]m(er)o. |
\\ § Ite(m) de inicio estatis et hyemis. § \\
Ante u(er)\o/ solis ortu(m) matutino te(m)pore estas rite inchoat(ur) cu(m) parent uirgiliè |
hiemps mane in occasu ut abscondi coeperint. |
\\ § De inicio ueris et autu(m)ni. § \\
Ite(m) ueris et autu(m)ni habentur initia fere die siue nocte cu(m) pliades media |
oriunt(ur) u(e)l occidunt p(er) destinata tempora. |
\\ § Q(uo)d plus currit luna qua(m) sol p(er) die(m) § \\
Sole se(m)p(er) zodiacu(m) p(er)agrare dicit(ur) [rrr] una sane tantu(m) partes in diei circulo. |
luna uero plus a sole . XII\cim/ . partib(us). \\ § Q(uo)d III(es) partes puncto u(el) III(es) ètates unum sign(um) faciunt § \\
\\ § Quantu(m) currit sol u(e)l luna dies § \\
Quat(er) punctis semp(er) luna a sole digredi(ur) sole eunte una(m) parte(m) signiferis circuli |
luna ambiens p(er)currit XIII. in partib(us). |
Vn(us) punct(us) q(uia) trib(us) partib(us) colligit(ur) tres ètates . nepe lunè insimul necten . |
tib(us) signu(m) unu(m) reddunt plenu(m) atq(ue) senis partib(us). |
\\ § Argum(en)tu(m) i(n) q(u)\o/ signo sit luna . § \\
Forte luna quo u(er)set(ur) signo si quèsieris quat(er) ducta eius ètas p(er) partes cu(m) creuerit : |
p(er) XXX . diuidendo t(un)c signa repperies. |
\\ § De eadem § \\
Est in media u(e)l p(r)\i/ma p(ro)pta co(m)putatio . na(m)que alio in signo quot partes habu |
erit tot sequentib(us) adice u(e)l retrahe om(n)ibus . |
\\ § Q(u)\o/d no(m)i(n)a signoru(m) sint tenenda § \\
Om(n)iu(m) tam(en) signor(um) no(min)a p(er) ordine(m) retinere non omittas q(uia) s(un)t XII . sine q(u)\i/b(us) | non inuenis co(m)putandi serie(m). |
\\ § Q(u)\o/t punctis luceat prima luNa .§ \\
Lunè q(uo)q(ue) plena(m) hora(m) quinq(ue) puncti faciunt . ipsa ig(itur) a sole p(r)\i/ma cu(m) accen |
dit(ur) . quat(er) punctis semp(er) lucet suo in exordio. |
\\ Reliq(u)\o/s req(u)\i/re in fine(m) libri \\